Nga Gavin Mortimer, SPECTATOR

E enjtja ishte një ditë anarkie për Francën. Në Lorient u sulmua një rajon policie, në Bordeaux u plaçkit bashkia, ndërsa në Nantes u vandalizma një gjykatë. Dhuna më e ashpër ishte në Paris. Qindra persona të veshur me të zeza u përleshën me policinë, duke plagosur 149, si dhe thyen e plaçkitën dyqane, banka e restorante. Gérald Darmanin, ministri i brendshëm, ua atribuoi dhunën ekstremistëve të majtë, të cilëve iu përcolli një mesazh të enjten në mbrëmje: “Dua t’ju them se ne jemi jashtëzakonisht të vendosur, se dhuna nuk do të ketë sukses”.

Kjo është një sfidë që me shumë gjasa do të pranohet nga ekstremistët, 1500 prej të cilëve ishin në Paris të enjten. Ndryshe nga qindra mijëra demonstrues paqësorë që ecën përmes qytetit duke bërë të ditur kundërshtimin ndaj reformës së pensioneve të nisur nga Presidenti Macron, ekstremistët e majtë ishin atje – sipas Darmanin – “për të goditur policinë dhe ndërtesat publike”.

Protesta tjetër e organizuar do të jetë të martën, ndonëse do të ishte befasuese sikur fundjava të kalonte pa shqetësime të tjera, sidomos në mbrëmje, kur agresorët dalin rrugëve. Policia në Paris nuk ka pasur asnjë natë të qetë që kur qeveria përdori një masë polemizuese për të kaluar ligjin për reformën e pensioneve tetë ditë më parë.

Njerëzit janë të zemëruar dhe ia kanë nxjerrë dufin policisë, duke plagosur mbi 350 gjithsej. Fatmirësisht për Macron. “vija e tij e hollë blu” është forcuar vitet e fundit, si pasojë e dhunës që karakterizoi protestat e jelekverdhëve më 2018-19. Një lëvizje rekrutimi filloi vitin e kaluar, u blenë automjete të reja të blinduara dhe u formua një njësi elitare në vitin 2021, e specializuar në luftërat urbane. Disa nga policia japin aq sa marrin; këtë javë ka qarkulluar një video në të cilën një polic shihet duke goditur me grusht një protestues të cilin e lë pa ndjenja.

Oficeri që mendohet se e goditi me grusht ishte anëtar i ‘Brav-M’, një njësi e motorizuar e ndërhyrjes së shpejtë e krijuar më 2019 për t’iu përgjigjur dhunës në mënyrë më efektive. Të mërkurën, tre deputetë të të majtës ekstreme La France Insoumise (LFI) i shkruan ministrit Darmanin duke i kërkuar shpërbërjen e Brav-M.

Kërkesa u injorua. Që nga fillimi i protestave në janar, Darmanin ka akuzuar elementë të së majtës se po përpiqen të “bordelizojnë” Francën, pra po inkurajojnë anarkinë përmes retorikës nxitëse.

Lideri i LFI, Jean-Luc Melenchon, duket se mban brenda vetes një armiqësi të veçantë për policinë. Vitin e kaluar shkroi në Twitter se “policia vret”, duke akuzuar për abuzim pushteti pas goditjes për vdekje të një pasagjeri në një makinë e cila nuk iu bind urdhrit për të ndaluar në një postbllok.

Politikanët e krahut të majtë në Francë e dinë se shumica e policëve votojnë për Rassemblement National të Marine Le Pen, por pakënaqësia e tyre është mbledhur prej dekadash.

Njësia speciale e policisë CRS, e cila ka qenë e shquar në Paris këtë javë, u krijua në dhjetor 1944 për të mbrojtur Republikën kundër mundësisë së një kryengritjeje komuniste. Në vitin 1948 ata u vendosën si grevëthyes kundër minatorëve, një konfrontim që la disa protestues të vdekur.

Në atë periudhë lindi një këngë: 'CRS = SS', duke e krahasuar njësinë e policisë me korpusin elitar nazist. Ka kaluar brez pas brezi, nga kryengritja studentore e majit 1968 deri te protestat e jelekverdhëve të 2018-ës.

Vitin e kaluar, një sondazh në Francë raportoi se 50 për qind e njerëzve kishin besim te policia. Kjo gjysmë e vendit do të tmerrohet nga dhuna që po shikojnë në ekranet televizive. Simpatia e tyre nuk është me protestuesit e goditur me grusht në tokë apo të arrestuar në mënyrë arbitrare, por me policinë që ata e konsiderojnë si të gjithë ata që qëndrojnë midis Republikës dhe revolucionit.

Franca po vuan nivele rekord të krimit të dhunshëm dhe kjo gjysmë e Francës më mirë do të kishte një forcë policie që vepron me forcë sesa një forcë që lëshon terren. Siç tha kreu i një sindikate policie në vitin 2021: “Policia përshtatet me publikun e saj. Nëse askush nuk është i dhunshëm, ne nuk jemi të dhunshëm”.

Deputetët më të zgjuar të krahut të majtë besojnë se dhuna është në duart e presidentit. “Sa më shumë kaos të ketë në vend, aq më shumë i përshtatet atij”, tha François Ruffin të mërkurën. “Ai do të paraqitet si garantuesi i rendit”.

Macron e bëri këtë të mërkurën në një intervistë televizive, kur më në fund iu drejtua protestave dhe kauzës së tyre. Kishte një arsye pse ai zgjodhi transmetimin të transmetohej në orën 13:00. në vend të mbrëmjes. Kush i shikon lajmet e drekës? Pensionisti, demografia kryesore e Macron, grupmosha që ishte vendimtare për kthimin e tij në pushtet vitin e kaluar.

Ne jetojmë në kohë të trazuara, pranoi presidenti, dhe njerëzit kanë të drejtë të jenë të shqetësuar. Ata gjithashtu kanë të drejtë të protestojnë, shtoi ai, por paralajmëroi se "ai nuk do të tolerojë asnjë sjellje ekstreme". Kjo përfshin bllokimin e rafinerive të naftës dhe veprime të tjera industriale që synojnë, me fjalët e një sindikate të ekstremit të majtë, "të gjunjëzojnë ekonominë".

Macron nuk do të tërhiqet. Nuk mundet, jo tani. Do të shihej si një rënie në turmë dhe reputacioni i tij nuk do të rikuperohej kurrë, në vend ose, më e rëndësishmja për të, jashtë vendit.

Sa më gjatë të zgjasë dhuna dhe sa më shkatërruese të bëhen grevat, aq më e madhe është mundësia që Macron të luajë rolin e tij të favorizuar si mbrojtës i popullit. Terroristët islamikë, jelekët e verdhë dhe tani ekstremistët e majtë, mesazhi nga Macron është gjithmonë i njëjtë: qetësohuni, unë do të ruaj Rendin Republikan.

Por nën pamjen e jashtme sfiduese të Macron do të ketë një shqetësim të bezdisshëm: se çrregullimi është ngjitës, duke u përhapur nga pakica e ekstremistëve të dhunshëm tek shumica e demonstruesve paqësorë. Këta janë burrat dhe gratë e zakonshme që kanë arritur në fund të lidhjes së tyre me krizën e kostos së jetesës. Nga instinkti, shumë do të jenë pro-policisë, por ata janë në rrugë sepse janë kundër Macron.

Sa larg janë të përgatitur të shkojnë për të përcjellë zemërimin dhe padrejtësinë që ndjejnë? Kjo është një pyetje që nuk mund t'i përgjigjet as Macron i sigurt.