Bruksel - Një dekadë më parë këtë vit, kreu i degës ekzekutive të Bashkimit Evropian qëndroi, i tronditur dukshëm, përpara rreshtave me arkivole që mbanin kufomat e emigrantëve të mbytur në ishullin italian të Lampedusa. Disa prej tyre, të vegjël dhe të bardhë, përmbanin trupa foshnjash dhe fëmijësh.

“Ai  imazh i qindra arkivoleve nuk do të më largohet kurrë nga mendja. Është diçka që unë mendoj se nuk mund të harrohet. Arkivolet e foshnjave, arkivole me nënën dhe fëmijën që lindi pikërisht në atë moment”, tha në vitin 2013 Jose Manuel Barroso, asokohe president i Komisionit Evropian.

Më shumë se 300 njerëz vdiqën më 3 tetor 2013 pasi një zjarr shpërtheu në një varkë peshkimi që ishte nisur nga Libia në rrugën më vdekjeprurëse të migrimit në botë. 
Varka, e cila transportonte pothuajse 500 njerëz në kërkim të një jete më të mirë në Evropë, u përmbys vetëm qindra metra larg bregut.

"Lloji i tragjedisë që kemi dëshmuar këtu kaq afër bregdetit nuk duhet të ndodhë më kurrë," tha Barroso. BE-ja duhet të forcojë "sistemin tonë të mbikëqyrjes për të gjurmuar anijet, në mënyrë që të mund të nisim një operacion shpëtimi dhe t'i kthejmë njerëzit në zona të sigurta përpara se të humbasin," shtoi ai.

Në të vërtetë, pothuajse një dekadë më vonë, pak gjë është përmirësuar.

Rreth 330,000 përpjekje u bënë për të hyrë në Evropë pa autorizim në vitin 2022 - një nivel më i lartë në gjashtë vjet. Organizata Ndërkombëtare për Migracionin thotë se më shumë se 25,000 njerëz kanë vdekur ose janë zhdukur në përpjekje për të kaluar Detin Mesdhe që nga viti 2014.

Misioni i kërkim-shpëtimit i nisur si përgjigje ndaj tragjedisë së Lampedusës u mbyll një vit më vonë për shkak të shqetësimit se anijet e marinës italiane vetëm sa i inkurajonin njerëzit të niseshin me shpresën se do të nxirreshin nga deti.

Anijet civile të drejtuara nga organizata bamirëse janë kapur dhe konfiskuar nga qeveritë për përpjekje për të shpëtuar jetë. BE-ja i siguron anije dhe pajisje rojes bregdetare libiane për të parandaluar largimin e njerëzve dhe Turqia dhe disa vende të tjera të Afrikës Veriore marrin mbështetje financiare.

Në samitin e tyre të 9-10 shkurtit, 27 krerët e shteteve dhe qeverive të BE-së do tëpërsërisin një thirrje për të forcuar kufijtë dhe për të bërë presion mbi vendet shpesh të varfëra që njerëzit largohen ose kalojnë për të shkuar në Evropë, sipas një draft deklarate të përgatitur. për takimin, parë nga Associated Press...

Pakti i Komisionit për Migracionin dhe Azilin, i zbuluar në vitin 2020, supozohej të zgjidhte problemin, por pak përparim është bërë. Tani, zyrtarët e BE-së thonë se anëtarët mund të miratojnë planin e reformës përpara se zgjedhjet e vitit 2024 të ngrenë një komision tjetër.