Rusia nuk arriti t’i shkatërronte sistemet kompjuterike të Ukrainës me një sulm masiv kibernetik kur pushtoi këtë vit, pavarësisht parashikimeve të shumë analistëve. Puna e një krahu pak të njohur të ushtrisë amerikane, i cili i sulmon kundërshtarët në internet, mund të jetë njëra arsye. BBC-së iu dha mundësi ekskluziv te këta operatorë kibernetikë të përfshirë në këto misione globale.

Në fillim të dhjetorit të vitit të kaluar, një ekip i vogël ushtarak amerikan i udhëhequr nga një majore e re në moshë, mbërriti në Ukrainë në një mision zbulimi, përpara një dislokimi më të madh. Por majorja raportoi shpejt se ajo duhej të qëndronte.

"Brenda një jave e kishim të gjithë ekipin atje gati për të nisur gjuetinë," kujton një nga të ekipit.

Ata kishin ardhur për të zbuluar synimet ruse në internet dhe partnerët ukrainas ua bënë të qartë se duhej të fillonin punën menjëherë.

"Ajo e pa situatën dhe më tha se ekipi nuk duhej të largohej," i tha BBC-së, gjeneralmajor William J Hartman, i cili kryeson Forcën Kombëtare të Misionit Kibernetik të SHBA.

"Ne pothuajse menjëherë morëm reagimet se 'është ndryshe tani në Ukrainë'. Ne nuk e riorganizuam ekipin, por e përforcuam ekipin."

Që nga viti 2014, Ukraina ka qenë dëshmitare e disa prej sulmeve kibernetike më të rëndësishme në botë, duke përfshirë të parin në të cilin një termocentral është fikur nga një distancë në fund të dimrit.

Nga fundi i vitit të kaluar, zyrtarët e inteligjencës perëndimore po vëzhgonin përgatitjet ushtarake ruse dhe po shqetësoheshin gjithnjë e më shumë se një stuhi e re sulmesh kibernetike do të shoqëronte një pushtim, duke dëmtuar komunikimet, energjinë, shërbimet bankare dhe qeveritare, për t’i hapur rrugën marrjes së pushtetit.

Komanda Kibernetike Ushtarake Amerikane donte të zbulonte nëse hakerat rusë kishin depërtuar tashmë në sistemet ukrainase, duke u fshehur thellë brenda. Brenda dy javësh, misioni i tyre bëri një nga dislokimet e tij më të mëdha me rreth 40 punonjës nga të gjitha shërbimet e armatosura të SHBA.

Në janar ata ishin në rreshtin e pare në fron, kur Rusia filloi të hapte rrugë në hapësirën kibernetike për një pushtim të ardhshëm, në të cilin mbrojtja kibernetike e Ukrainës do të vihej në një sprovë të paprecedentë.

Infiltrimi i rrjeteve kompjuterike për shumë vite kishte qenë kryesisht për spiunazh - vjedhje sekretesh - por kohët e fundit është militarizuar gjithnjë e më shumë dhe i lidhur me aktivitete më shkatërruese si sabotimi ose përgatitja për luftë.

Kjo nënkupton një rol të ri për ushtrinë amerikane, ekipet e së cilës janë të angazhuar në misionet "Hunt Forëard", duke pastruar rrjetet kompjuterike të vendeve partnere për shenja depërtimi.

“Ata janë gjuetarë dhe e dinë sjelljen e ‘presë’ së tyre”, shpjegon operatori që drejton punën mbrojtëse kundër Rusisë.

Ushtria amerikane kërkoi që disa operatorë të mbeten anonimë dhe të tjerë të identifikohen vetëm me emrat e tyre për shkak të problemeve të sigurisë.

Që nga viti 2018, operatorët ushtarakë amerikanë janë vendosur në 20 vende, zakonisht aleatë të ngushtë, në Evropë, Lindjen e Mesme dhe rajonin Indo-Paqësor. - edhe pse jo në vende si Britania e Madhe, Gjermania apo Franca, të cilat kanë ekspertizën e tyre dhe kanë më pak gjasa të kenë nevojë ose të duan ndihmë nga jashtë.

Pjesa më e madhe e punës së tyre ka qenë lufta kundër hakerëve shtetërorë nga Kina dhe Koreja e Veriut, por Rusia ka qenë kundërshtari i tyre më këmbëngulës. Disa vende kanë parë vendosje të shumta, duke përfshirë Ukrainën, ku për herë të parë sulmet kibernetike u kombinuan me një luftë në shkallë të plotë.

Ardhja e ushtrisë amerikane në vend mund të jetë delikate dhe madje edhe e debatueshme brenda vendit, kështu që shumë partnerë kërkojnë që prania e SHBA të mbetet sekrete - ekipet rrallë veshin uniforma. Por gjithnjë e më shumë, qeveritë po zgjedhin t'i bëjnë misionet publike.

Në maj, Lituania konfirmoi se një dislokim tre-mujor sapo kishte përfunduar punën në rrjetet e saj të mbrojtjes dhe të punëve të jashtme, me prioritet për shkak të kërcënimeve nga Rusia në vazhdën e pushtimit në Ukrainë.

Kroacia priti dislokimin më të fundit. "Gjuetia ishte e plotë dhe e suksesshme, dhe ne zbuluam dhe parandaluam sulme me qëllim të keq në infrastrukturën shtetërore kroate," thotë Daniel Markić, kreu i agjencisë së sigurisë dhe inteligjencës të vendit.

"Ne ishim në gjendje t'i ofronim SHBA-së një 'terren gjuetie' të ri për aktorët keqdashës dhe të shkëmbejmë përvojën tonë dhe njohuritë e fituara," shtoi ai.