Izium, Ukrainë  - Reklamat e radios dhe të gazetave të pushtuesve rusë i promovuan kampet verore si një pushim nga lufta për fëmijët ukrainas, kampe nën kontrollin rus dhe pa pagesë. Qindra familje ranë dakord në qytetet në lindjen dhe jugun e pushtuar, thanë zyrtarët dhe prindërit ukrainas.

Një kolonë autobusësh u nis nga Izium në fund të gushtit, me premtimin se fëmijët do të ktheheshin në shtëpi në kohë për vitin shkollor. Në vend të kësaj, forcat ukrainase u përfshinë në luftime në fillim të shtatorit, duke i shtyrë rusët në një tërheqje të çorganizuar dhe duke çliruar territorin që kishte qenë në duart e armikut për muaj të tërë.

Kësisoj, pesëdhjetë e dy fëmijë nga Izium dhe rreth 250 të tjerë nga qytete të tjera në rajonin e Kharkiv, të gjithë midis moshës 9 dhe 16 vjeç, tani janë të shpërndarë nëpër kampe, sipas një zyrtari të shërbimit sekret ukrainas dhe një nënë shkoi me autostop në Rusi për të marrë vajzën e saj. Të dyja, si pothuajse të gjithë të përfshirët në këtë çështje, folën në kushte anonimiteti për të përshkruar një situatë të prekshme dhe të vështirë.

"Qëllimi ynë kryesor ishte t'u jepnim fëmijëve pak pushim nga gjithçka që po ndodhte këtu, nga të gjitha tmerret që ishin këtu," tha Valeriya Kolesnyk, një mësuese në Izium, vajza 9-vjeçare e së cilës tani është në Rusi. “Problemi është se pala ruse nuk planifikon t’i kthejë fëmijët tek ne”.

Kjo nuk duket të ketë qenë pritshmëria fillestare.

Kolesnyk tha se ajo kishte dërguar vajzën e saj të madhe në një kamp në korrik dhe vajza u kthye në shtëpi pa asnjë ndërlikim. Ndërrimi i vijës së frontit ndryshoi gjithçka.

Rreth dy duzina prindër u mblodhën të mërkurën jashtë një kafeneje të mbyllur në Izium me pamje nga një nga ndërtesat e panumërta të bombarduara të qytetit. Të dëshpëruar, të zemëruar dhe pothuajse të çmendur nga shqetësimi, ata thonë se kanë nevojë për më shumë ndihmë për të tërhequr fëmijët e tyre.

Ata kanë frikë se mos shihen si bashkëpunëtorë, pjesëmarrës të gatshëm për t'ia dorëzuar fëmijët e tyre armikut.

“Ne jemi njerëz të thjeshtë. Ne kurrë nuk mund të përballonim një pushim verir në det për fëmijët tanë dhe e pamë këtë si një shans”, tha një baba Izium, i cili ka një fëmijë 9-vjeçar në grup.

Asnjë zyrtar i qytetit nuk ishte i pranishëm në mbledhjen e së mërkurës.

Familjet e fëmijëve të zhdukur thanë se çifti nga Izium që organizoi udhëtimin tani u thotë atyre se Ukraina është shumë e rrezikshme për fëmijët. Çifti po planifikon një të ardhme të përhershme në Rusi.

"Unë nuk do të kthehem," tha Valeriy Polyvoda, i kontaktuar me telefon në Rusi. Polyvoda fajësoi për telashin ku u futën fëmijët, autoritetet lokale në Rusi. Ai nuk pranoi të thoshte se sa fëmijë ishin me të.

Një nënë arriti të shkonte me autostop në Zaporizhzhia, mori leje nga autoritetet ukrainase për të kaluar në territoret e kontrolluara nga Rusia, eci me autostop drejt Krimesë dhe përmes Rusisë deri në Gelendzhik, qyteti turistik bregdetar ku shumë prej fëmijëve kanë mbetur edhe sot e kësaj dite.

Atje ajo gjeti vajzën e saj, por autoritetet e kampit refuzuan t'i jepnin leje për të marrë vajzën e saj. Ata i thanë asaj: "Ne nuk do të lejojmë që ta çoni fëmijën tuaj në Ukrainë".

Familjet që u mblodhën të mërkurën shkruan një listë me emrat e tyre dhe informacionin e kontaktit. Por shërbimi telefonik ka qenë i ndërprerë për gjashtë muaj në Izium dhe komunikimet janë të goditura. Shumica e familjeve flasin periodikisht me fëmijët e tyre duke përdorur disa nga pikat e internetit satelitore që qeveria ukrainase ka krijuar, por është e vështirë për më të vegjlit, tha babai i 9-vjeçares.

Me sa dinë ata, fëmijët janë në thelb mirë, nevojat e tyre janë të siguruara. Ata po ndjekin kurrikulën e shkollës ruse. Ata kanë ushqim, veshje, strehim. Por ata janë pa prindërit e tyre.

Jason Straziuso, një zëdhënës i Komitetit Ndërkombëtar të Kryqit të Kuq, i inkurajoi familjet që të regjistrojnë fëmijët e tyre si të zhdukur.

“Ribashkimi i familjeve është po aq i rëndësishëm për një qëllim humanitar sa sigurimi i ushqimit, strehimit apo ujit. Bëhet fjalë për rilidhjen e njerëzve me të dashurit e tyre dhe në situata të konflikteve të armatosura, bashkimi familjar është një e drejtë sipas ligjit ndërkombëtar”, tha ai.