Qytetari më i famshëm i Serbisë, kampioni i tenisit Novak Djokovic, ka qenë vokalisht i kujdesshëm në lidhje me vaksinat. Një këshilltar i qeverisë për pandeminë i tha medias marsin e kaluar se Covid-19 "ekziston vetëm në Facebook". Kur rastet e fruthit u rritën tre vjet më parë, autoritetet fajësuan ndikimin e një lobi të fuqishëm anti-vaksinimi.

Serbia, që nga janari, është kombi i Ballkanit perëndimor që ka konkuruar me  pjesën më të madhe të botës, duke bërë mbi 31 vaksinime për çdo 100 banorë, sipas statistikave nga Our Ëorld In Data, duke lënë pas vende të tilla si Gjermania me 13 doza për 100 persona dhe Kanadanë me 10 doza në vazhdë.

Suksesi i saj ka hedhur dritë në ato “ xhepa” të vendit ku dyshimi për vaksinën po tregohet kokëfortë, duke i detyruar autoritetet serbe të përballen me një pyetje që mund ta presin të tjerët në Ballkan dhe Evropën Lindore, ku sondazhet tregojnë se hezitimi për të marrë vaksinën është një forcë e rëndësishme. Sapo furnizimi me doza e tejkalojë kërkesën, si do t’i bindni komunitetet skeptike që të vaksinohen?

Më pak se tetë vaksina për 100 njerëz janë administruar në Novi Pazar, qytetin më të madh në Sanxhak, një rajon rural dhe qendër për pakicën boshnjake të vendit, pavarësisht se iu afrohen e pakta katër vaksinave të ndryshme.

"Unë mendoj se është shumë herët për të thënë se vaksina është e sigurt", thotë Semin Martinovic, 20 vjeç, në rrugët e Tutin, një qytet në Sanxhak. “Në të gjithë botën ka shumë shembuj të efekteve anësore, dhe gjithashtu ekziston çështja se cili është më efektivi. Në zonën time, njerëzit kanë frikë ".

Keqinformimi është i përhapur në një vend që parlamenti evropian e ka quajtur një zonë ku nisin fushatat dezinformuese ruse dhe po kështu është mosbesimi në një sistem shëndetësor që, nën regjimin komunist të epokës së luftës së ftohtë, bëri që vaksinimet masive të ishin të detyrueshme. Vaksinat për sëmundjet e fëmijërisë janë ende një kërkesë ligjore, por shmangen nga shumë njerëz.

"Ka shumë gjysmë të vërteta në rrjetet sociale, ose gënjeshtra për vaksinat," thotë Ervin Corovic, një mjek dhe drejtues i një qendre shëndetësore në Novi Pazar. “Na u desh të luftonim për vite me radhë me njerëz që nuk donin të vaksinonin fëmijë. Ne morëm rezultate të mira me këtë, por më pas erdhi pandemia dhe ata zëra anti-vaksinë u bënë përsëri të fortë ”.

Banorët e dinë se çfarë mund të bëjë Covid-19. Novi Pazar dhe rajoni përreth kanë qenë ndër më të goditurit në Serbi, ku rreth 4,900 vdekje janë regjistruar zyrtarisht, por shifra e vërtetë mendohet të jetë më e lartë. Një situatë emergjente u shpall korrikun e kaluar kur spitalet e tejkaluan kapacitetin e tyre. "[Ato] ishin të mbipopulluara, kishte mungesë të pajisjeve në to", thotë Corovic.

Normat e Covid-19 në vend po rriten përsëri dhe zyrtarët rajonalë po nxitojnë për të shmangur një krizë tjetër, duke mbuluar mediat lokale me reklama për vaksinën, duke dërguar ekipe të lëvizshme në fshatrat në zonat rurale dhe duke lehtësuar kërkesat burokratike për të marrë goditjen.

Vitet e ngutit nga Kina, Rusia dhe Evropa perëndimore për ndikim strategjik mbi Serbi, janë kthyer në  burim fitimi me kontratat për vaksinat nga prodhuesit. "Ne kemi më shumë vaksina që ofrojmë sesa ata që aplikuan për to," i tha medias, Kryeministrja Ana Brnabic javën e kaluar.