Vendstrehime kundër bombave, luftë guerile: Si po ngrihet rezistenca në Ukrainë

Kharkiv, Ukrainë - Trajneri i pingpongut, gruaja e kapelanit, dentisti dhe nacionalisti i zjarrtë kanë pak të përbashkëta, përveç dëshirës për të mbrojtur qytetin e tyre dhe një përpjekje ndonjëherë të ndalur, për të folur ukrainisht në vend të rusishtes.

Situata në Kharkiv, vetëm 40 kilometra nga disa prej dhjetëra mijëra trupave ruse të grumbulluara në kufirin me Ukrainën, ndihet veçanërisht e rrezikshme. Qyteti i dytë më i madh i Ukrainës është një nga qendrat e tij industriale dhe përfshin dy fabrika që restaurojnë tanket e vjetra të epokës sovjetike ose ndërtojnë të reja.

Është gjithashtu një qytet i thyerjeve: mes folësve ukrainas dhe atyre që i përmbahen rusishtes që dominonte deri vonë; mes atyre që me entuziazëm dalin vullnetarë për t'i rezistuar një ofensive ruse dhe atyre që thjesht duan të jetojnë jetën e tyre. Cila palë fiton në Kharkiv mund të përcaktojë fare mirë fatin e Ukrainës.

Nëse Rusia i pushton, disa nga më shumë se 1 milion banorët e Kharkivit thonë se janë gati të heqin dorë nga jeta e tyre civile dhe të zhvillojnë një fushatë guerile kundër një prej fuqive më të mëdha ushtarake në botë. Ata presin që shumë ukrainas të bëjnë të njëjtën gjë.

"Ky qytet duhet të mbrohet," tha Viktoria Balesina, e cila u mëson adoleshentëve pingpong. “Duhet të bëjmë diçka, të mos kemi panik dhe të mos dorëzohemi. Ne nuk e duam këtë.”

Balesina kujton se i është bërë presion për të marrë pjesë në mitingjet pro-ruse gjatë lëvizjes protestuese që përfshiu Ukrainën pas sulmit nga Rusia në 2014 – një vit që ndryshoi krejtësisht jetën e saj. Nga një folese që në lindje e gjuhës ruse e rritur në Kharkiv, ajo kaloi në gjuhën ukrainase. Më pas ajo iu bashkua një grupi prej një duzinë apo më shumë grash që takohen çdo javë në një ndërtesë zyre për udhëzime për mbrojtjen e komunitetit.

Tani ukrainishtja e saj ecën thuajse rrjedhshëm. Kjo nuk ishte jeta që ajo priste në moshën 55-vjeçare, por ajo e pranoi atë si të nevojshme. Shumë njerëz në rrethin e saj shoqëror e simpatizojnë Rusinë, por nuk janë ata që e drejtojnë atë sot.

"Unë do të mbroj qytetin jo për ata njerëz, por për gratë me të cilat po stërvitem," tha ajo

Me grupin e saj është Svetlana Putilina, burri i së cilës është një kapelan mysliman në ushtrinë ukrainase. Me vendosmëri të zymtë dhe pa asnjë aluzion paniku, 50-vjeçarja ka orkestruar plane emergjence për familjen dhe njësinë e saj: Kush do t'i çojë fëmijët të sigurt jashtë qytetit? Kush do t'i shoqërojë prindërit dhe gjyshërit e moshuar në një nga qindra strehëzat e bombave të hartuara? Si do të vendosen gratë e rezistencës?

“Nëse është e mundur dhe qeveria jonë jep armë, ne do t'i marrim dhe do të mbrojmë qytetin tonë”, tha nëna e tre fëmijëve dhe gjyshja e tre fëmijëve të tjerë. Nëse jo, ajo të paktën ka një nga armët e shërbimit të të shoqit në shtëpi dhe tani di ta përdorë atë.

Diku tjetër në Kharkiv, Dr. Oleksandr Dikalo tërheq zvarrë dy karrige që kërcasin në një bodrum si labirint dhe mbush kazanët me ujë të freskët. Klinika dentare publike që ai drejton është në katin e parë të një pallati 16-katësh dhe dhomat e nëndheshme janë regjistruar si një vendstrehim emergjent për qindra banorë.

Dikalo di të përdorë edhe armët, që nga ditët e tij si ushtar në Ushtrinë Sovjetike kur ishte i vendosur në Gjermaninë Lindore. Gruaja e tij punon si mjeke në spitalin e urgjencës në Kharkiv dhe rregullisht kujdeset për ushtarët ukrainas të plagosur në front.

Konflikti që filloi në rajonin e Donbasit të Ukrainës u zbut pas marrëveshjeve të ndërmjetësuara nga Franca dhe Gjermania. Shumica e rreth 14,000 të vdekurve u vranë në 2014 dhe 2015, por çdo muaj sjell viktima të reja.

“Nëse Zoti na ruajt ndodh diçka, ne duhet të qëndrojmë dhe të mbrojmë qytetin tonë. Ne duhet të qëndrojmë dorë për dorë kundër agresorit”, tha Dikalo. Në moshën 60-vjeçare, ai është shumë i vjetër për t'u bashkuar me njësitë e mbrojtjes civile që formohen në të gjithë vendin, por ai është gati të veprojë për të parandaluar rënien e qytetit Kharkiv.

Sipas analistëve dhe zyrtarëve të inteligjencës amerikane, një luftë guerile e zhvilluar nga dentistë, trajnerë dhe amvisa që mbronjnë vendlindjen dhe me një mijë vendstrehime në bodrume, do të ishte një makth për ushtarakët rusë.

“Rusët duan t'i shkatërrojnë forcat luftarake të Ukrainës. Ata nuk duan të jenë në pozitat kur u duhet të pushtojnë terrenin, ku u duhet të merren me civilët, ku u duhet të merren me një revoltë,” tha James Sherr, një analist i strategjisë ushtarake ruse që dëshmoi javën e kaluar më parë para një komisioni parlamentar britanik.

Ka thirrje në rritje në Uashington për CIA-n dhe Pentagonin për të mbështetur një revoltë të mundshme në Ukrainë. Ndërsa forcat e Rusisë janë më të mëdha dhe më të fuqishme se ato të Ukrainës, një kryengritje e mbështetur me armë dhe stërvitje të financuara nga SHBA mund të pengojë një pushtim në shkallë të plotë.

Sondazhet tek  ukrainasit e zakonshëm, të shqyrtuara nga agjencitë e shërbimit sekret, kanë treguar fuqimisht se do të kishte një rezistencë aktive në rast të një pushtimi, sipas dy personave në dijeni për çështjen, të cilët folën në kushte anonimiteti për të diskutuar informacione të ndjeshme. Një zëdhënës i komunitetit të inteligjencës nuk pranoi të komentojë.