Çfarë është Quad dhe a mund t'i kundërvihet rritjes së Kinës?

Flotat e Australisë, Indisë, Japonisë dhe Shteteve të Bashkuara zhvilluan stërvitjet e tyre më të mëdha detare këtë muaj, duke dërguar anije luftarake, nëndetëse dhe aeroplanë në Oqeanin Indian, dhe sinjalizuan seriozitetin e katër vendeve në kundërshtimin e ndikimit ushtarak dhe politik të Kinës në rajoni Indo-Paqësor.

Media shtetërore kineze dënoi stërvitjet detare Malabar, me gazetën Global Times duke i quajtur stërvitjet një rrezik për stabilitetin rajonal.Tabloidi pretendoi se ushtrimet ishin pjesë e një përpjekjeje që synonte të përmbajë ngritjen e Kinës dhe e etiketoi aleancën me katër vende "versioni aziatik i NATO-s" - një term i parë i përdorur nga diplomati i lartë i Kinës për të përshkruar grupimin jozyrtar të njohur si Dialogu i Sigurisë Katërkëndëshe, ose thjesht, Quad.

Quad u bashkua për herë të parë në 2007, duke shpallur vizionin e një Indo-Paqësori të lirë dhe të hapur, vetëm për t'u shpërndarë brenda muajve mes protestave nga Kina. Ringjallja e saj një dekadë më vonë vjen në mes të përkeqësimit të lidhjeve dypalëshe midis Kinës dhe SH.B.A.-së, Indisë dhe Australisë.

Nën Presidentin Xi Jinping, udhëheqësi më i fuqishëm i Kinës që nga Mao Ce Dun, Pekini është bërë më nacionalist dhe këmbëngulës. Ajo ka goditur protestuesit pro-demokracisë në Hong Kong gjysmë-autonome, internoi më shumë se një milion myslimanë në rajonin perëndimor të Xinjiang dhe rriti kërcënimet e forcës ushtarake për të kapur ishullin e vetë-qeverisur të Tajvanit.

Ajo po modernizon me shpejtësi forcat e saj të mbrojtjes dhe po rrit praninë e saj ushtarake në ujërat e diskutueshme të Detit të Kinës Jugore dhe Detit të Kinës Lindor

Këtë Prill, me botën e shpërqendruar nga pandemia e koronavirusit, një anije e Rojës Bregdetare Kineze përplasi dhe fundosi një anije Vietnamese të peshkimit afër ishujve Paracel në Detin e Kinës Jugore. Më vonë, një ngatërresë midis një anije Malajziane për kërkimin e naftës dhe një anije kineze studimi, pranë Borneo të Malajzisë, bëri që SH.B.A. dhe Australia të vendosnin anije luftarake në zonë.

Filipinet, Malajzia, Vietnami dhe Tajvani të gjithë pretendojnë për pjesë të ujërave të pasura me energji, por Pekini, i cili pretendon pothuajse të gjithë zonën nën dekadën e vjetër të "linjës së tij me nëntë vija", ka zgjeruar shtrirjen e tij duke ndërtuar baza ushtarake në shkëmbinj nënujorë dhe dalje shkëmbore.

Një gjykatë e Kombeve të Bashkuara vendosi në 2016 që "të drejtat historike" të Kinës nuk kishin asnjë bazë në ligj.

Nën Presidentin që po largohet, Donald Trump, Uashingtoni duket se po avokon për një strategji klasike, të Luftës së Ftohtë, për një strategji frenimi. Marrëdhëniet SHBA-Kinë kanë rënë në një minimum të të gjitha kohërave - për shkak të mosmarrëveshjeve mbi tregtinë, pandemisë së koronavirusit dhe goditjeve të Pekinit në Xinjiang dhe Hong Kong - dhe kundërshtimi i Kinës ishte një fokus kryesor i fushatws pwr tu rizgjedhur I Trump. Sekretari i Shtetit Mike Pompeo në fillim të këtij viti e formuloi përpjekjen si një betejë ideologjike dhe e quajti atë "misioni i kohës sonë".

Dhe në tetor, pas një takimi të ministrave të jashtëm të Quad në Tokio, Pompeo sulmoi atë që ai e quajti Partinë Komuniste Kineze "shfrytëzimin, korrupsionin dhe detyrimin", duke shtuar se ishte "kritike tani më shumë se kurrë" që të katër vendet të bashkëpunojnë për të parandaluar Kina

Por për Australinë dhe Japoninë, strategjia e SHBA mund të jetë një hap shumë larg.

Kina është partneri më i madh tregtar i Australisë dhe ai i dytë më i madh i Japonisë. Në fillim të këtij muaji, Tokio dhe Canberra u bashkuan me Partneritetin Rajonal Gjithëpërfshirës Ekonomik të udhëhequr nga Kina (RCEP), një marrëveshje e tregtisë së lirë që përfshin 13 vende të tjera të Azisë Paqësorit dhe përfshin gati një të tretën e popullsisë së botës dhe aktivitetin e saj ekonomik

Për Poling, ekspertin amerikan, forca e Kuadrit qëndron në gjysmë-formalitetin e saj.

"Qëllimi i tyre përfundimtar," tha Poling, "duhet të jetë për të bindur Pekinin se nëse dëshiron të jetë një udhëheqës global, do të duhet të ndjekë disa rregulla. Askush nga anëtarët e Kuadrit nuk ka peshë të mjaftueshme për të imponuar kosto dhe për të bindur Kinën më vete. Por mbase Quad si njësi, duke punuar në bashkëpunim me Evropianët për disa çështje specifike, Aziatikët e Juglindjes për çështje të tjera, mbase kjo ka peshën e mjaftueshme për të bindur Pekinin se nëse dëshiron të luajë rolin global që parashikon për vete, atëherë ai do të duhet të moderojë sjelljen e saj. "