Ekskluzive/ Miku i Ramës pagoi 50 mln dollarë rryshfet në Afrikë

Gjykata zviceriane e Belizondës dënoi një ish punonjës të kompanisë së naftës Gunvor me 18 muaj burg për akte korrupsioni në Kongo dhe Bregun e Fildishtë. Sipas hetimit të dokumentuar nga Prokurori i Përgjithshëm i Zvicrës, Gunvor, kompania me lidhje ruse që kërkon të marrë naftën shqiptare, ka paguar 50 milionë dollarë rryshfete për zyrtarët e lartë të Kongos dhe Bregut të Fildishtë me qëllim që të siguronte akses në rezervat e naftës të këtyre vendeve.

Prokurori i përgjithshëm ka provuar se Collard nuk ka vepruar i vetëm. Sipas tij ishte drejtori i Ekzekutiv i Gunvor, Torbjörn Törnqvist, ai që dha miratimin për të pajtuar si ndërmjetës këshilltarin special të presidentit kongolez, i cili më vonë ka kryer rolin e shpërndarësit të rryshfeteve deri tek familja presidenciale.

Falë këtyre rryshfeteve Gunvor arriti të sigurojë sasi nafte me vlerë qindra milionë dollarë nga dy vendet e varfra afrikane, të cilën më pas e ka shiur në tregjet ndërkombëtare.

Lidhja me Shqipërinë

Torbjörn Törnqvist nuk është një emër i panjohur në Shqipëri. Ai ka marrëdhënie shumë të afërta me kryeministrin Edi Rama. Përmes disa investigimeve të njëpasnjëshme, Syri.net ka dokumentuar se Törnqvist është takuar të paktën dy herë në mënyrë sekrete me kryeministrin Edi Rama.

Në asnjë rast takimet nuk janë bërë publike nga zyra e Kryeministrisë, por në të dy rastet në fokus të negociatave sekrete ka qenë ARMO. Aktualisht ARMO po shfrytëzohet nga një kompani offshore e quajtur Byllis Energji. Por faktet dhe një sërë dokumentash e transaksionesh sinjalizojnë se pas Byllis Energji qendron pikërisht Gunvor.

Si erdhën paratë ruse në Shqipëri

Në tetor të vitit 2016, Drejtoria e Parandalimit të Pastrimit të Parave bllokoi një transfertë të dyshimtë 13 milionë euro nga Gunvor për kompaninë Tosk Energji. Gunvor në atë kohë figuronte në listën e zezë të të qeverisë amerikane, pasi dyshohej se një pjesë e aksioneve të saj zotëroheshin drejtëpërsëdrejti nga presidenti rus Vladimir Putin.

Transferta e cila u bë përmes një prej bankave më të mëdha në vend vuri në alarm autoritetin e parandalimit të pastrimit të parave, pasi përbënte risk të lartë. Por pas bllokimit disa ditor, 13 milionë eurot u zhbllokuan për t’u transferuar në llogarinë e Tosk Energji.

Burime konfidenciale i thanë Syri.net se paratë u përdorën për të rivënë në punë ARMO-n. Në tetor të vitit 2016, qeveria shqiptare bekoi rivënien në punë të ARMO-s duke ja dhënë atë kompanisë IRTC, nën pronës të biznesmenit Besnik Sulaj.

Transferta prej 13 milionë euro nga Gunvor tek Tosk Energji u përdor për të garantuar blerjen e lëndës së parë nga IRTC tek Bankers Petroleum. Sipas burimeve të mirëinformuara, Tosk Energji pagoi 13 milionë euro si parapagim tek Bankers që kjo të furnizonte IRTC-në me naftë bruto. Në këmbim, Tosk Energji mori tregtimin me pakicë të karburantit që prodhohej nga IRTC në rafinerinë e ARMO-s.

Qeveria shqiptare ka qenë në dijeni të plotë të gjithë operacionit. Edhe pse Gunvor figuronte në listën e zezë të qeverisë amerikane si kompani e lidhur me presidentin rus Putin ajo u lejua të investonte në Shqipëri. Madje duke shtënë në dorë një nga sektorët më strategjik të ekonomisë, monopolin e rafinimit të naftës.

Rivënia në punë e ARMO-s më vonë u shndërrua në një operacion me pasoja të rënda për buxhetin, pasi përmes tij u shmangën mbi 75 milionë euro taksa. Nga tetori 2016 deri në tetor 2017, IRTC prodhoi përmes ARMO-s rreth 160 mijë tonë karburant që u tregua në tregun vendas përmes IRTC dhe Tosk Energji.

Tentativa e dytë

Pas operacionit që u mori taksapaguesve shqiptarë 75 milionë euro për taksa të papaguara, ARMO po tentohet të rivihet në punë përmes një kompanie tjetër të quajtur Byllis Energji. Por dokumentat zyrtarë në QKR tregojnë se janë sërish të njëjtit persona.

Sipas ekstraktit tregtar të QKR, Byllis Energji zotërohet nga PGFS Pilotage & Gestion SA, një tjetër kompani guackë, e regjistruar po në Zvicër. Dokumentat tregojnë se administrator i Byllis është sërish Blerim Hoxha, i njëjti me kompaninë Tosk Energji.  Madje vetë punonjësit e rafinerisë pohojnë se drejtuesit aktual të kompanisë Byllis që kontaktojnë me ta janë pothuajse të njëjtët njerëz si më pare me IRTC dhe Tosk Energji, vetëm që tashmë  veprojnë në emër të kompanisë së re, Byllis Energji.

Dyshimet janë që rafineria e vetme e naftës në Shqipëri të kenë rënë indirekt në dorë të kompanisë Gunvor, e cila përveë lidhjeve me Rusinë, tashmë është përfshirë në një tjetër skandal, atë të korruptimit të qeveritarëve në vendet e varfra si Shqipëria për të siguruar rezervat e tyre të naftës.